Vì sao nhiều công cụ AI tại Trung Quốc không sử dụng được trong 4 ngày qua?

ChatGPT, Gemini bị "cấm cửa", AI nội địa cũng tạm ngừng

Chính phủ Trung Quốc hiện cấm các công cụ chatbot AI nổi tiếng toàn cầu như ChatGPT, Gemini hay Grok… thay vào đó, các hãng công nghệ Trung Quốc đã tự phát triển những công cụ AI để dành riêng cho người dùng trong nước, như Qwen của Alibaba, Duobao của ByteDance, Yuanbao của Tencent hay DeepSeek…

Sở dĩ có điều này vì chính quyền Bắc Kinh lo ngại các công cụ AI do phương Tây phát triển có thể đưa ra những câu trả lời vi phạm chính sách kiểm duyệt nội dung tại quốc gia này.

Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, người dùng tại Trung Quốc cũng không thể truy cập vào các công cụ AI trong nước, kể từ thời điểm ngày 7/6. Sở dĩ có điều này vì đây là thời điểm bắt đầu kỳ thi tuyển sinh Đại học Quốc gia, hay còn gọi là cao khảo.

Các công cụ AI phổ biến tại Trung Quốc đã đồng loạt bị vô hiệu hóa trong thời gian kỳ thi diễn ra, từ ngày 7 đến ngày 10/6. Đây là động thái nhằm đảm bảo công bằng và ngăn chặn các hành vi gian lận trong kỳ thi, chẳng hạn như lộ đề và sử dụng các công cụ AI để giải giúp đề thi…

AI bị cấm dùng nhưng lại được sử dụng để giám sát thi

Trong khi các công cụ chatbot AI bị vô hiệu hóa, chính phủ Trung Quốc lại ứng dụng AI tại các điểm thi để ngăn chặn các hành vi gian lận.

Theo đó, các hệ thống giám sát AI sẽ giúp phát hiện các hành vi bất thường trong kỳ thi thông qua hệ thống giám sát hình ảnh và đưa ra cảnh báo cho các giám thị.

Các hệ thống AI giám sát thi đã được đào tạo liên tục, giúp tăng độ chính xác về khả năng nhận diện hành vi gian lận. Hệ thống AI có khả năng xử lý khối lượng lớn video giám sát trong thời gian ngắn và đưa ra đánh giá theo thời gian thực, giúp cảnh báo các giám thị kịp thời.

Để xây dựng hệ thống AI nhằm phát hiện gian lận trong các kỳ thi, các kỹ sư Trung Quốc đã phải thu thập các dữ liệu lớn về hành vi bình thường và bất thường trong quá trình thi cử. Các thuật toán máy học sau đó được huấn luyện dựa vào các đặc điểm trên ảnh để xây dựng mô hình nhận diện hành vi bất thường, sau đó áp dụng vào giám sát thực tế trong kỳ thi.

Công nghệ thị giác máy tính được sử dụng để chụp và xử lý hình ảnh trong phòng thi, trích xuất các đặc điểm của hình ảnh để phát hiện điều bất thường.

Thông tin cảnh báo do AI cung cấp sẽ được xác minh thủ công bằng các giám thị trong phòng thi và họ sẽ là người đưa ra quyết định cuối cùng liệu thí sinh đó có thực sự gian lận hay không.

Cao khảo được xem là kỳ thi quan trọng bậc nhất tại Trung Quốc, có thể quyết định tương lai của nhiều người trẻ tuổi. Tính cạnh tranh tại kỳ thi này rất cao, bởi vì các thí sinh phải luôn cố gắng làm bài thi tốt để được trúng tuyển vào những trường đại học hàng đầu Trung Quốc.

Cao khảo năm nay có 13,35 triệu thí sinh dự thi, giảm nhẹ so với mức thí sinh kỷ lục 13,42 triệu vào năm ngoái.

Các thí sinh sẽ phải trải qua 5 môn thi, với thời gian kéo dài từ 120 đến 150 phút mỗi môn. Mỗi phòng thi thường có 2 giám thị để giám sát 30 thí sinh. Số lượng thí sinh và giám thị có thể thay đổi đôi chút tùy theo từng địa phương.

Mặc dù đã tăng cường nhiều biện pháp an ninh và giám sát, vẫn có nhiều trường hợp gian lận xảy ra tại các kỳ cao khảo. Chẳng hạn vào năm 2021, một thí sinh đã tải ảnh chụp đề thi toán lên ứng dụng tìm kiếm trong thời gian thi, nghĩa là thí sinh này đã có thể mang smartphone có kết nối Internet và sử dụng trong phòng thi.

Các thí sinh vi phạm quy chế và gian lận trong kỳ cao khảo sẽ bị hủy kết quả thi, bị cấm thi trong vòng 3 năm và thậm chí có thể bị xử lý hình sự.

Những động thái cứng rắn này phản ánh sự nghiêm túc của chính quyền Trung Quốc trong việc duy trì tính công bằng của các kỳ cao khảo, vốn được xem là kỳ thi cạnh tranh khốc liệt nhất thế giới nhằm tìm ra những người xứng đáng đặt chân vào trường đại học.