34 tỉnh thành mới thành hình với những trung tâm kinh tế vươn tầm quốc tế

Đây là nội dung Bộ trưởng trình bày tại tổ thảo luận ở Quốc hội về đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Phiên thảo luận diễn ra sáng 11/6.

Cuộc tái cấu trúc toàn diện

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khái quát, cả nước đang chứng kiến cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy đồng bộ, triệt để. Đây là cuộc tái cấu trúc toàn diện, không những về không gian tổ chức lãnh thổ mà còn về không gian thể chế, văn hóa, kinh tế…

Ở giai đoạn nước rút, Bộ trưởng nhấn mạnh sự thống nhất, đồng thuận rất cao của hệ thống chính trị, tất cả tầng lớp nhân dân, xã hội là điều đáng trân quý nhất. Dù thực hiện với tốc độ khẩn trương, yêu cầu thần tốc, nhưng công việc triển khai vẫn rất thận trọng, kỹ lưỡng, bài bản, khoa học, chặt chẽ, nghiêm túc và chắc chắn.

“Là người trong cuộc, chúng tôi đều cảm nhận rõ động lực, niềm tin và kỳ vọng trên hành trình đến không gian mới thay đổi đột phá, thúc đẩy sự phát triển. Cả hệ thống chính trị đều nỗ lực suốt thời gian qua. Khối công việc đồ sộ đầy áp lực nhưng các cơ quan chức năng đều đã vượt qua vì có niềm tin, kỳ vọng và quyết tâm chính trị rất cao, đặc biệt của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương”, Bộ trưởng chia sẻ cảm xúc về cuộc cách mạng thần tốc đang thực hiện.

Tư lệnh ngành nội vụ nhận định, đây là cuộc cách mạng lớn nhất từ khi thành lập nước đến nay. Nói về nhiệm vụ thực hiện sắp xếp bộ máy của cả hệ thống chính trị, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà giải trình, đây là vấn đề mới, song phù hợp xu hướng phát triển chung của thời đại, nhiều quốc gia trên thế giới.

“Đặc biệt, đây là thời điểm, cơ hội tái cấu trúc hệ thống hành chính, phù hợp với xu thế phát triển của đất nước bước vào kỷ nguyên mới”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Vậy nên, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương xem xét các vấn đề rất kỹ lưỡng, nhiều chiều, đặt ra các tiêu chí sáp nhập không chỉ về diện tích tự nhiên, quy mô dân số mà còn trên tất cả các mặt như lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, triết lý phát triển, tư tưởng, tâm lý xã hội…

Chia sẻ về điều quan trọng trong việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh lần này, Bộ trưởng nhắc đến sự thay đổi rất lớn về tư duy với từng "phép cộng" tỉnh thành, thể hiện qua việc không chỉ việc hợp nhất những tỉnh liền kề mà tính toán dựa vào hình thái lãnh thổ tự nhiên, đặc biệt là cái nhìn hướng ra biển lớn.

Từ đó, các tỉnh thành được sắp xếp theo hướng tận dụng tối đa lợi thế kinh tế biển, lợi thế hội nhập, lợi thế thúc đẩy kinh tế xã hội của các vùng như duyên hải Nam Trung Bộ gắn kết với vùng Tây Nguyên hay tính toán phương án đủ mạnh để có những địa phương trở thành trung tâm kinh tế lớn không chỉ ở Việt Nam mà còn hướng tới quy mô cạnh tranh ở khu vực, quốc tế.

Bộ trưởng khẳng định, Bộ Chính trị đã chỉ đạo nghiên cứu kỹ lưỡng, chặt chẽ, bài bản với việc sắp xếp 52 địa phương thành 23 tỉnh, thành mới và giữ nguyên 11 tỉnh, thành đủ tiêu chuẩn. Mô hình 34 tỉnh, thành mới dần thành hình, trong đó có 28 tỉnh, 6 thành phố trực thuộc Trung ương.

Sẵn sàng vận hành chính quyền 2 cấp từ 1/7

Theo tinh thần chỉ đạo chung của Bộ Chính trị, từ 1/7, cả hệ thống chính trị quyết tâm đưa vào vận hành mô hình chính quyền 2 cấp mới ở địa phương. Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Chính phủ đã chuẩn bị sẵn sàng tất cả các điều kiện.

Đặc biệt, Bộ trưởng nhắc đến việc các địa phương đã nỗ lực chuẩn bị sắp xếp, sáp nhập, triển khai các yêu cầu để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng nhắc cuộc họp mới đây, Bộ Chính trị quyết định, những địa phương hội tụ đầy đủ yếu tố thì bắt đầu vận hành ngay bộ máy mới từ 1/7. Làm việc ở nhiều địa phương, Tổng Bí thư Tô Lâm đặt mục tiêu quyết tâm cùng thời điểm trên, chính thức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Cũng trong thời gian này, cả nước sẽ công bố nghị quyết, quyết định của cấp có thẩm quyền để thực hiện như Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh 2025, Quyết định về thành lập tổ chức đảng, về chính quyền, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của 34 tỉnh thành.

Cùng yêu cầu thời gian còn lại rất ngắn, với sự đồng thuận cao của các đại biểu hôm nay, Bộ trưởng hy vọng từ 1/7 sẽ thực hiện đồng bộ để vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức là vấn đề lớn

Sau khi thực hiện sắp xếp cấp tỉnh, Bộ trưởng Nội vụ nhận định khối lượng công việc còn lại rất lớn, cần tập trung giải quyết.

Vấn đề đầu tiên người đứng đầu ngành nội vụ nhắc đến là việc sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Vừa qua cả nước đã triển khai một phần việc, tới đây phải tính toán tổng thể, rốt ráo về vấn đề này.

Xoay quanh vấn đề trên, Bộ trưởng bày tỏ đồng tình ý kiến của nhiều, khẳng định sẽ tiếp thu, hoàn thiện tiếp dự thảo Nghị quyết để Quốc hội yên tâm bấm nút thông qua trong ngày 12/6.

Bộ trưởng nhắc đề xuất của đại biểu về khả năng nghiên cứu để không chỉ Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND mà Trưởng các ban của HĐND có thể không nhất thiết phải là đại biểu HĐND để đảm bảo việc bố trí đội ngũ cán bộ với trường hợp đặc biệt.

Người đứng đầu ngành nội vụ cho rằng, đề xuất này phù hợp để giải quyết việc sắp xếp bộ máy hiện tại. Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu và trao đổi cùng Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, cơ quan thẩm tra đề án, để bổ sung, hoàn thiện.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng thông tin thêm, ngoài Nghị định 178, Nghị định 67 về các chính sách áp dụng với cán bộ tinh giản đợt này, để thực hiện hiệu quả mục tiêu sắp xếp bộ máy gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, Nghị định 29 năm 2023 của Chính phủ về tinh giản biên chế cũng đang được sửa đổi, bổ sung.

Về diện cán bộ cần tinh giản theo tinh thần của Nghị quyết này, nhóm đối tượng khác Bộ Nội vụ đề xuất bổ sung là những cán bộ không chuyên trách cấp xã, thôn, tổ dân phố và đối tượng hợp đồng theo Nghị định 111, Nghị định 161… Bộ cũng sẽ rà soát thêm với nhóm nhân sự hợp đồng trong bộ máy hiện hành.

Khái quát lại, Bộ trưởng nêu rõ, các vấn đề sắp xếp tài sản, tài chính, công việc có liên quan sẽ được làm rõ tại hội nghị tập huấn toàn quốc về tổ chức bộ máy vận hành chính quyền địa phương 2 cấp tới đây.